سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

خرمیان طوسی, سمیه, باقریان, علی, بهرام آبادی, رضا, زینلی, بهنام. (1392). مقایسه اثر ضد‏باکتریایی Diapasteبا زینک اکساید اوژنول و Sealapex بر روی باکتری انتروکوک فکالیس: یک مطالعه آزمایشگاهی. , 37(2), 119-126. doi: 10.22038/jmds.2013.589
سمیه خرمیان طوسی; علی باقریان; رضا بهرام آبادی; بهنام زینلی. "مقایسه اثر ضد‏باکتریایی Diapasteبا زینک اکساید اوژنول و Sealapex بر روی باکتری انتروکوک فکالیس: یک مطالعه آزمایشگاهی". , 37, 2, 1392, 119-126. doi: 10.22038/jmds.2013.589
خرمیان طوسی, سمیه, باقریان, علی, بهرام آبادی, رضا, زینلی, بهنام. (1392). 'مقایسه اثر ضد‏باکتریایی Diapasteبا زینک اکساید اوژنول و Sealapex بر روی باکتری انتروکوک فکالیس: یک مطالعه آزمایشگاهی', , 37(2), pp. 119-126. doi: 10.22038/jmds.2013.589
خرمیان طوسی, سمیه, باقریان, علی, بهرام آبادی, رضا, زینلی, بهنام. مقایسه اثر ضد‏باکتریایی Diapasteبا زینک اکساید اوژنول و Sealapex بر روی باکتری انتروکوک فکالیس: یک مطالعه آزمایشگاهی. , 1392; 37(2): 119-126. doi: 10.22038/jmds.2013.589

مقایسه اثر ضد‏باکتریایی Diapasteبا زینک اکساید اوژنول و Sealapex بر روی باکتری انتروکوک فکالیس: یک مطالعه آزمایشگاهی

مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
مقاله 4، دوره 37، شماره 2 - شماره پیاپی 85، تیر 1392، صفحه 119-126    اصل مقاله (428.86 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22038/jmds.2013.589
نویسندگان
سمیه خرمیان طوسی* 1؛ علی باقریان2؛ رضا بهرام آبادی3؛ بهنام زینلی4
1استادیار گروه دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
2دانشیار گروه دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
3کارشناس گروه میکروب شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان
4کارشناس ارشد علوم کامپیوتر
چکیده
مقدمه: اثر ضدمیکروبی مواد پرکننده کانال در طی درمان پالپکتومی به منظور حذف پاتوژن‏های باقیمانده در کانال ریشه مهم و ضروری به نظر می‏رسد. هدف از این مطالعه مقایسه میزان فعالیت ضد‏باکتریایی علیه باکتری انتروکوک فکالیس بین یک خمیر جدید از پیش آماده شده جهت پرکردن کانال دندان‏های شیری از خانواده کلسیم هیدروکساید (Diapaste) با زینک اکساید اوژنول و Sealapex بود.
مواد و روش‏ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، جهت ارزیابی فعالیت ضدباکتریایی از تست مهاری انتشار در آگار استفاده گردید. برای این منظور از 10 پلیت به قطر 10 سانتیمتر که محتوی آگاری به ضخامت چهار میلی‏متر و حاوی باکتری انتروکوک فکالیس بود٬ استفاده گردید. در هر ظرف، چهار حفره با فواصل یکسان از هم و به قطر پنج میلی‏متر در آگار ایجاد گردید. در سه حفره، مواد مورد آزمایش (Diapaste، Sealapex و ZOE) و در یک حفره، آب مقطر به عنوان کنترل منفی ریخته شد. پلیت‏ها در دمای 37 درجه سانتی گراد و به مدت 48 ساعت انکوبه شدند. سپس قطر هاله عدم رشد توسط کولیس، برحسب میلی‏متر اندازه‏گیری شد. داده‏ها توسط آزمون های Kruskal-Wallis و Mann-Whitney مورد آنالیز قرار گرفتند.
یافته‏ها: اختلاف معنی‏داری بین میانه قطر هاله عدم رشد سه ماده مورد مشاهده شد (001/0P<). میانگین قطر منطقه ممانعت از رشد باکتریایی به طور معنی‏داری در Diapaste بیشتر از (001/0P<)Sealapex  و(001/0P<) ZOEبود.
نتیجه گیری: با در نظر گرفتن محدودیت‏های یک مطالعه آزمایشگاهی، به نظر می‏رسد که Diapaste از خاصیت ضدباکتریایی بیشتری نسبت به Sealapex و ZOE برخوردار باشد.
کلیدواژه‌ها
پالپکتومی؛ انتروکوک فکالیس؛ مواد پرکننده کانال ریشه
اصل مقاله

مقدمه

پوسیدگی دندان و تروما دو عامل اصلی درگیری پالپ دندان‏های شیری می‏باشند. علی­رغم پیشرفت­های نوین در پیش­گیری از پوسیدگی دندانی و افزایش درک اهمیت نگهداری دندان­های شیری، هنوز هم بسیاری از دندان­ها، زودتر از موقع از دست می­روند. حفظ دندان‏های شیری جهت جلوگیری از مال‏اکلوژن، مشکلات زیبایی، تکلمی یا فانکشنال ضروری به نظر می‏رسد. درمان پالپکتومی برای دندان­های با شواهد التهاب غیرقابل برگشت یا نکروز پالپ ریشه­ای با ساپورت استخوانی مناسب تجویز می­شود و هدف آن، حفظ دندان­های شیری است که در غیر این صورت از دست می­روند.(2و1)

عفونت کانال ریشه دندان­های شیری طبیعت پلی‏میکروبیال داشته و باکتری­های بی­هوازی گونه غالب آن می­باشند. این میکروارگانیسم­ها در طول کانال ریشه منتشر شده و پالپکتومی با هدف حذف نسوج آلوده به آنها انجام می‏گردد؛(3) با این وجود چون این میکروارگانیسم­ها ممکن است حتی پس از آماده­سازی بیومکانیکی کانال­ها و کاربرد مواد شوینده، داخل کانال­ها باقی بمانند، مواد پرکننده کانال باید توانایی حذف پاتوژن­های باقی­مانده و خنثی کردن محصولات سمی آن­ها و جلوگیری از عفونت مجدد کانال را داشته باشند؛ بنابراین فعالیت ضدمیکروبی مواد پرکننده کانال بسیار مهم و ضروری بنظر می‏رسد.(4و3)

انتروکوک فکالیس یکی از باکتری­های مقاوم پس از درمان کانال ریشه دندان‏های شیری و دائمی است و مطالعات متعدد نشان داده­اند که این باکتری یکی از شایع‏ترین گونه‏های جدا شده از دندان­های عفونی یا درمان ریشه شده است.(8-5)

روش‏های مختلفی جهت ارزیابی خاصیت ضد‏باکتریایی مواد پرکننده کانال دندان استفاده شده‏اند که شایع‏ترین آنها تست مهاری انتشار در آگار (Agar Diffusion Inhibitory Test)، تست تماس مستقیم (Direct Contact Test) و تست نفوذ در توبول عاجی (Dentinal tubule penetrating test) می‏باشند. علیرغم محدودیت‏هایی که تست مهاری انتشار در آگار دارد، این روش به دلیل سهولت بیشتر در انجام کار، شایع‏ترین تکنیک مورد استفاده در گذشته و حال بوده است.(11-9)

خمیر زینک اکساید اوژنول (ZOE)، خمیرهای با بیس یدوفرم و خمیرهای با بیس کلسیم هیدروکساید سه دسته اصلی مواد مورد استفاده جهت پرکردن کانال ریشه دندان‏های شیری می‏باشند که از بین آنها خمیر زینک‏اکساید اوژنول، شایع‏ترین ماده مورد استفاده جهت پرکردن ریشه دندان‏های شیری در آمریکا می‏باشد.(12) باتوجه به اثر ضد‏باکتریایی اندک زینک اکساید اوژنول و سرعت جذب کندتر آن در مقایسه با ریشه دندان‏های شیری(14و13)، ایده‏آل بودن این ماده به عنوان یک پرکننده کانال در دندان‏های شیری زیر سوال رفته است و جستجو برای یافتن ماده‏ای ایده‏آل‏تر و با خواص ضد‏میکروبی بیشتر ادامه دارد.(1)

خواص ضد‏میکروبی مواد با بیس کلسیم هیدروکساید ناشی از تجزیه این ماده به دو یون هیدروکسیل و کلسیم و فراهم نمودن شرایط قلیایی در محیط پیرامونی می‏باشد و هر چه این مواد محلولتر در آب باشند با سهولت بیشتری به این دو یون تجزیه می‏گردند.(15) Diapaste یک خمیر از پیش آماده با بیس کلسیم هیدروکساید است که جدیداً وارد بازار گردیده و احتمال می‏رود که به واسطه خاصیت محلول در آب بودنش بتواند اثر ضد‏میکروبی بهتری از خود به نمایش بگذارد.(16) Sealapex یک سمان نامحلول در آب با بیس کلسیم هیدروکساید می‏باشد که در مطالعات متعدد اثر ضد‏باکتریایی متفاوتی برای آن گزارش شده است.(19-17)

لذا هدف از این مطالعه، مقایسه آزمایشگاهی فعالیت ضدباکتریایی خمیر Diapaste با خمیر زینک اکساید اوژنـول و سـمان Sealapex بـر روی باکتری انتـروکوک فکالیس بود.

مواد و روش‏ها

جهت انجام این مطالعه آزمایشگاهی، باکتری انتروکوک فکالیس به صورت ویال­های لیوفلیزه از مرکز پژوهش­های علمی و صنعتی ایران با PTCC: 1394 تهیه شده و بعد از شکستن ویال به داخل محیط مایع Brain (Heart Infusion Broth (Merck, Darmstadt, Germany ریخته شده و به مدت 48 ساعت در دمای 37 درجه سانتی گراد انکوبه گردید. پس از آن بر روی محیط جامد Triptic Soy Agar (Merck) به مدت 48 ساعت برای ایجاد کلونی کشت داده شد. سپس با استفاده از این کلونی‏ها و با کمک سرم فیزیولوژی، سوسپانسیونی با غلظت تقریبی 5/0 واحد مک فارلند (1/5×108 cells/mL) تهیه گردید که غلظت آن بااسپکتروفوتومتر (Sartoriuste, Goettingen, Germany) مورد تایید قرار گرفت. برای تهیه محیط کشت آگار حاوی باکتری، محیط MullerHinton Agar (Merck) را حرارت داده و زمانی که دمای آن به 50-45 درجه سانتی­گراد رسیده و مایع گردید به آن cc1 از سوسپانسیون حاوی باکتری اضافه شد. سپس این ترکیب داخل 10 پلیت یک بار مصرف استریل به قطر cm10 به گونه­ای ریخته ­شد که آگار ضخامتی چهار میلی‏متری پیدا نمود. پس از سرد شدن مخلوط، در هر ظرف توسط پانچ استریل، چهار حفره با فواصل یکسان از هم و به قطر پنج میلی‏متر در آگار ایجاد گردید. در هر کدام از حفرات یک پلیت بترتیب Zinc oxide eugenol (ZOE) (Sultan, Englewood, NJ, USA)، Diapaste (DiaDent, Choongchong Buk-do, Korea)و Sealapex (Kerr, Salerno, Italy) با وزن یکسان که با استفاده از ترازوی دیجیتال (Genova Diagnostics, New Malden, UK) به دست آمده بود، ریخته شد. برای تهیه خمیر ZOE و Sealapex مطابق دستورالعمل کارخانه سازنده عمل گردید. به عنوان کنترل منفی، در حفره چهارم پلیت آب مقطر ریخته شد. سپس پلیت­ها در دمای 37 درجه سانتی‏گراد در انکوباتور (Gallenkamp, Loughborough, UK) انکوبه شده و پس از 48 ساعت با استفاده از کولیس، قطر منطقه مهار رشد مربوط به هر ماده بر حسب میلی‏متر اندازه­گیری ­شد. نمونه‏ای از هاله‏های عدم رشد در اطراف مواد مورد آزمایش در یک پلیت در تصویر 1 نشان داده شده است. یافته­های حاصل از هر نمونه در چک لیست مربوطه ثبت و سپس وارد نرم‏افزار آماری SPSS با ویرایش 17 گردیدند و با آزمون‏های Kruskal-Wallis و Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از آن جایی که واریانس قطر هاله عدم رشد باکتری در مواد پرکننده کانال مورد بررسی، بر طبق آزمون لون (Levene's Test) اختلاف معنی­داری با یکدیگر داشتند (010/0P=)، لذا شرایط انجام آزمون ANOVA یک طرفه به منظور مقایسه میانگین قطر هاله عدم رشد برقرار نبود و بنابراین از آزمون ناپارامتری معادل Kruskal-Wallis به منظور مقایسه میانه قطر هاله عدم رشد در مواد پرکننده کانال مورد بررسی، استفاده گردید.

یافته‏ها

در تمام گروه‏های مورد آزمایش، منطقه عدم رشد باکتری دیده شد در حالی که در گروه کنترل منفی (آب مقطر) هیچ هاله عدم رشدی مشاهده نگردید. از گروه کنترل منفی (آب مقطر) صرفاً به منظور تأیید وجود باکتری انتروکوک فکالیس در محیط کشت، استفاده شد و هدف از آوردن این گروه، مقایسه با سایر گروه­ها نبود.

با استفاده از آزمون ناپارامتری Kruskal-Wallis، میانه مواد پرکننده کانال مورد بررسی اختلاف معنی‏داری با یکدیگر نشان دادند (جدول 1). به طوری که Diapaste بیشترین و ZOE کمترین قطر را داشتند.

همچنین با کاربرد آزمون من‏ویتنی مشخص گردید که میانه قطر هاله عدم رشد در تمام زوج سیلرهای مورد بررسی با در نظر گرفتن اصلاح بن-فرنی از نظر آماری اختلاف معنی‏داری داشتند (جدول 2).

 

تصویر 1 : هاله عدم رشد باکتری در مواد مورد آزمایش (1: آب مقطر، 2: Sealapex، 3: ZOE، 4: Diapaste)


 

جدول 1 : میانه، چارک اول و سوم قطر هاله عدم رشد در مواد پرکننده کانال مورد بررسی

نام سیلر

تعداد

انحراف معیار ± میانگین

(چارک سوم- چارک اول) میانه (mm)

Kruskall-Wallis

P-value

ZOE

10

12/0 ± 07/10

(16/10 - 99/9) 05/10

735/25

001/0 >

Sealapex

10

57/0 ± 99/11

(38/12 - 61/11) 78/11

Diapaste

10

32/0 ± 90/13

(18/14 - 75/13) 90/13

 

 

جدول 2 : مقایسه میانه قطر هاله عدم رشد در هر یک از زوج مواد پرکننده کانال مورد بررسی

نام سیلر

تعداد

(چارک سوم- چارک اول) میانه

Z

P-value

ZOE

10

(16/10 – 99/9) 05/10

791/3-

 

001/0 >

Diapaste

10

(18/14- 75/13) 90/13

Diapaste

10

(18/14- 75/13) 90/13

749/3-

001/0 >

Sealapex

10

(38/12- 61/11) 78/11

ZOE

10

(16/10 – 99/9) 05/10

788/3-

001/0 >

Sealapex

10

(38/12- 61/11) 78/11

 

بحث

علی‏رغم افزایش اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‏ها در دهه‏های اخیر نظیر استفاده از فلوراید و فیشورسیلانت، پوسیدگی دندان‏های شیری که به درگیری پالپ دندان منجر می‏گردند همچنان به عنوان یک مشکل سلامت وجود دارد. در راستای حفظ این دندان‏ها، درمان پالپ به صورت گسترده‏ای در کودکان مورد تجویز قرار می‏گیرد.(12) به دلیل مورفولوژی پیچیده کانال ریشه در دندان‏های شیری، پاک‏سازی کامل کانال‏ها به روش مکانیکی امکانپذیر نمی‏باشد. بدین سبب جهت افزایش موفقیت درمان، از مواد با خاصیت ضدمیکروبی جهت پرکردن کانال‏ها استفاده می‏شود.(21و20)

یافته‏های حاصل از این مطالعه نشان داد که خمیر Diapaste خاصیت ضد‏باکتریایی بیشتری را نسبت به Sealapex و ZOE دارا می‏باشد. مواد پرکننده کانال با بیس کلسیم هیدروکساید، با آزاد سازی یون هیدروکسیل، خاصیت ضد‏باکتریایی از خود نشان می‏دهند. یون هیدروکسیل، باعث دناتوره شدن پروتئین‏ها و تخریب DNA باکتری می‏گردد. همچنین pH قلیایی این مواد می‏تواند آنزیم‏های غشاء سلولی باکتری‏ها را غیرفعال کند و باعث مرگ باکتری شود.(20و15) از آنجایی که خمیر Diapaste و سمان Sealapex هر دو بیس کلسیم هیدروکساید دارند، شاید بتوان بالاتر بودن خاصیت ضد‏باکتریایی Diapaste را به حلالیت بیشتر این ماده در آب نسبت داد که با سهولت بیشتری در محیط آگار حرکت نموده و تاثیر ضد‏میکروبی خود را ایفا می‏نماید. با توجه به اینکه در داخل کانال ریشه، توبول‏های عاجی و کانال‏های فرعی هم مقداری رطوبت به دنبال آماده‏سازی و شستشوی کانال‏ها باقی می‏ماند شاید بتوان گفت که حلال بودن ماده پرکننده کانال در آب در شرایط طبیعی دندان‏ها هم به لحاظ ایفای اثر ضد‏باکتریایی آن مفید فایده باشد. اگرچه که در شرایط محیط دهان شاید این حلالیت به پاک شدن زودتر از موعد این خمیر از کانال ریشه منجر گردد. Diapaste که خمیر از پیش آماده شده‏ای می‏باشد، با توجه به عدم نیاز به مخلوط نمودن نیز منجر به صرفه‏جویی زمانی در پروسه پالپکتومی می‏گردد. همچنین از لحاظ قیمت به صرفه می‏باشد.(16)

در مطالعه حاضر، مواد با بیس کلسیم هیدروکساید (Diapaste و Sealapex) خاصیت ضد‏باکتریایی بیشتری نسبت به ZOE نشان دادند. مطالعات گذشته نشان داده‏اند که ZOE خاصیت ضدباکتریایی ضعیفی دارد و سرعت جذب آن در مقایسه با ریشه دندان‏های شیری کندتر است.(20)

Queiroz و همکاران(3) در مطالعه خود که به منظور مقایسه خاصیت ضدباکتریایی مواد پرکننده کانال دندان انجام دادند، مشاهده نمودند که ZOE خاصیت ضدباکتریایی قویتری نسبت به Sealapex دارد؛ در حالی که در مطالعه حاضر خاصیت ضدباکتریایی Sealapex بیشتر از ZOE بود. از آنجایی که در هر دو مطالعه، جهت بررسی خاصیت ضد‏باکتریایی مواد پرکننده کانال، از روش Agar diffusion استفاده شده است شاید بتوان علت تفاوت در نتایج را به محدودیت‏های این روش نسبت داد. قطر هاله عدم رشد در این تکنیک میزان دقیق خاصیت ضد‏باکتریایی مواد را نشان نمی‏دهد، زیرا می‏تواند تحت تاثیر حلالیت و دانسیته مواد مورد بررسی مدت زمان انکوباسیون پلیت‏ها و شرایط محیط از جمله دمای محیط قرار گیرد. با وجودی که روش Agar diffusion به دلیل سهولت کاربرد شایع‏ترین تکنیک کاربردی می‏باشد، جهت تعمیم نتایج آن به شرایط کلینیکی باید محدودیت‏های این تکنیک را مدنظر قرار داد. به طور مثال در این تکنیک نمی‏توان باکتریسید بودن یا باکتریوستاتیک بودن مواد را تعیین نمود. قابلیت زیست و حیات میکروارگانیسم‏ها در این تکنیک قابل بررسی و مقایسه نمی‏باشد. همچنین جهت به دست آوردن نتایج دقیق، نیاز به استاندارد کردن و کنترل فاکتورهای بسیاری است.(9) از محدودیت‏های مطالعه حاضر، استفاده از تنها یک تکنیک (Agar diffusion) جهت تعیین میزان خاصیت ضدباکتریایی مواد بود. لذا توصیه می‏شود در مطالعات آینده از چند روش متفاوت استفاده گردد و همچنین قطر هاله عدم رشد مواد در چند بازه زمانی اندازه‏گیری شده و اثر ضدمیکروبی این مواد بر روی میکروارگانیسم‏های دیگری که احتمال باقی ماندن آنها پس از درمان اندودانتیکس وجود دارد، نیز بررسی گردد.

نتیجه گیری

با در نظر گرفتن محدودیت‏های یک مطالعه آزمایشگاهی، به نظر می‏رسد خاصیت ضدباکتریایی Diapaste بیشتر از Sealapex و ZOE است و شاید بتواند به عنوان یک ماده جایگزین مناسب برای پرکردن کانال ریشه دندان‏های شیری معرفی گردد.

 تشکر و قدردانی

بدین وسیله از زحمات معاونت محترم پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجانجهت تامین هزینه‏های این طرح تقدیر و تشکر می‏گردد.

مراجع
  1. Fuks AB. Pulp therapy in primary teeth. In: Pinkham JR, Casamassimo PS, Mc Tigue DJ, Fields HW, Nowak AJ. Pediatric Dentistry: Infancy through Adolescence. 4th ed. St. Louis: W.B.Saunders Co; 2005. P. 375-93.
  2. Reddy S, Ramakrishna Y. Evaluation of antimicrobial efficacy of various root canal filling materials used in primary teeth: A microbiological study. J Clin Pediatr Dent 2007; 31(3): 195-9.
  3. Queiroz AM, Nelson-filho P, da Silva LA, Assed S, Silva RA, Ito IY. Antibacterial activity of root canal filling materials for primary teeth: Zinc oxide and eugenol cement, calen paste thickened with zinc oxide, sealapex and endorez. Braz Dent J 2009; 20(4): 290-6.
  4. Cerqueira DF, Volpi Mello-Moura AC, Santos EM, Guedes-Pinto AC. Cytotoxicity, histopathological, microbiological and clinicalaspects of an endodontic iodoform-based paste used inpediatric dentistry: A review. J Clin Pediatr Dent 2007; 32(2): 105-10.
  5. Harini Priya M, Sham SB, Sundeep Hegde K. Comparative evaluation of bactericidal potential of four root canal filling materials against microflora of infected non vital primary teeth. J Clin Pediatr Dent 2010; 35(1): 23-30.
  6. Siqueira JF, Rocas R. Microbiology and treatment of endodontic infections. In: Hargreaves KM, Cohen S. Cohen’s Pathwayes of the Pulp. 10th ed. St. Louis: Mosby Co; 2011. P. 559-600.
  7. Siqueira JF, Rocas IN. Endodontic microbiology. In: Torabinejad M, Walton RE. Endodontics: Principles and Practice. 4th ed. St. Louis: Saunders Co; 2008. P. 38-48.
  8. Baumgartner JC, Siqueira JF, Sedgley CM, Kishen A. Microbiology of endodontic disease. In: Ingle JI, Bakland LK, Baumgartner JC. Ingle’s Endodontics. 6th ed. London: B.C. Decker Inc; 2008. P. 221-308.
  9. Al-shwaimi E. Evaluation of antimicrobial effect of root canal sealers. Pakistan Oral Dent J 2011; 31(2): 432-5.
  10. Saha S, Samadi F, Jaiswal JN, Ghoshal U. Antimicrobial activity of different endodonticsealers: An in vitro evaluation. J Indian Soc Pedod Prev Dent 2010; 28(4): 251-7.
  11. Lai CC, Huang FM, Yang HW, Chan YC, Huang MSH, Chou MY, et al. Antimicrobial activity of four root canal sealersagainst endodontic pathogens. Clin Oral Invest 2001; 5: 236-9.
  12. Praveen P, Anantharaj A, Venkataragahavan K, Prathibha S, Sudhir R, Jaya AR. A review of obturating materials for primary teeth. Streamdent 2011; 2(1): 42-4.
  13. Mortazavi M, Mesbahi M. Comparison of zinc oxide and eugenol, and Vitapex for root canal treatment of necrotic primary teeth. Int J Paediatr Dent 2004; 14(6): 417-24.
  14. Ozalp N, Saroglu I, Sonmez H. Evaluation of various root canal filling materials in primary molar pulpectomies: An in vivo study. Am J Dent 2005; 18(6): 347-50.
  15. Desai SH, Chandler N. Calcium hydroxide-based root canal sealers: A review. J Endod 2009; 35(7): 475-80.
  16. Diapaste (Calcium Hydroxide Paste with Barium Sulfate). 2012; [3 screens] Available at: http://www. diadenteurope. com/producten/DiaPaste/Brochures/DiaPaste_MSDS. pdf. Accessed January 21, 2013.
  17. Fuss Z, Weiss E, Shalhav M. Antimicrobial activity of calcium hydroxide containing endodontic sealers on Enterococcus faecalis in vitro. Int Endod J 1997; 30(6): 397-402.
  18. Mickel A, Nguyen T, Chogle S. Antimicrobial activity of endodontic sealers on Enterococcus faecalis. J Endod 2003; 29(4): 257-8.
  19. Sipert CR, Hussne RP, Nishiyama CK, Torres SA. In vitro antimicrobial activity of Fill Canal, Sealapex, Mineral Trioxide Aggregate, Portland cement and EndoRez. Int Endod J 2005; 38(8): 539-43.
  20. Borja-Fidalgo FB, Moutinho-Ribeiro MM, Oliveira MA, de Oliveira BH. A systematic review of root canal filling materials for deciduous teeth: Is there an alternative for zinc oxide-eugenol?. ISRN Dent 2011; 2011: 367318.
  21. Kayaoglu G, Erten H, Alacam T¸ Ørstavik D. Short-term antibacterial activity of root canal sealers towards Enterococcus faecalis. Int Endod J 2005; 38(7): 483-8.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 5,943
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,965