سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

زاهدپاشا, شقایق, صالحی, مائده, علیزاده نوایی, رضا, حالی, هاله, مسگرانی, عباس, فلاح, محمد, ملانیا, طاهره. (1399). فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398. , 44(4), 349-357. doi: 10.22038/jmds.2020.44594.1860
شقایق زاهدپاشا; مائده صالحی; رضا علیزاده نوایی; هاله حالی; عباس مسگرانی; محمد فلاح; طاهره ملانیا. "فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398". , 44, 4, 1399, 349-357. doi: 10.22038/jmds.2020.44594.1860
زاهدپاشا, شقایق, صالحی, مائده, علیزاده نوایی, رضا, حالی, هاله, مسگرانی, عباس, فلاح, محمد, ملانیا, طاهره. (1399). 'فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398', , 44(4), pp. 349-357. doi: 10.22038/jmds.2020.44594.1860
زاهدپاشا, شقایق, صالحی, مائده, علیزاده نوایی, رضا, حالی, هاله, مسگرانی, عباس, فلاح, محمد, ملانیا, طاهره. فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398. , 1399; 44(4): 349-357. doi: 10.22038/jmds.2020.44594.1860

فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398

مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
مقاله 5، دوره 44، شماره 4، دی 1399، صفحه 349-357    اصل مقاله (828.4 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22038/jmds.2020.44594.1860
نویسندگان
شقایق زاهدپاشا1؛ مائده صالحی1؛ رضا علیزاده نوایی2؛ هاله حالی3؛ عباس مسگرانی4؛ محمد فلاح5؛ طاهره ملانیا* 6
1استادیار، گروه بیماری های دهان، فک و صورت، دانشکده دندان پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
2استادیار زیست فناوری پزشکی، مرکز تحقیقات سرطان گوارش، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
3استادیار، گروه دندانپزشکی کودکان، دانشکده دندان پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
4استادیار، گروه اندودانتیکس، دانشکده دندان پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
5دندانپزشک، ساری، ایران
6دانشیار، گروه بیماری های دهان، فک و صورت، دانشکده دندان پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران، مرکز تحقیقات دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران
چکیده
مقدمه:ضایعات زبانی در دو دسته مادرزادی و اکتسابی طبقه‌بندی می‌شوند که ماکروگلوسیا، تیروئید زبانی، میکروگلوسیا و لوزه زبانی جز ضایعات مادرزادی و زبان جغرافیایی، زبان شیاردار، زبان کنگره دار، گلوسیت رومبویید میانی، زبان مودار، توده ها، زخم ها و ضایعات سفید و قرمز جزء ضایعات اکتسابی محسوب می شوند. شناسایی این موارد و تعیین شیوع آنها می تواند در درمان و رفع نگرانی مورد استفاده قرار گیرد. لذا با توجه به تنوع بالای پراکندگی جغرافیایی ضایعات زبان، هدف از این مطالعه تعیین فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان شهر ساری در سال 1398 بود.
مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی، بر روی 540 دانش آموز دبیرستانی در شهر ساری در سال 1398 انجام شد. سطوح زبان توسط متخصص بیماری های دهان بطور دقیقی معاینه شد. ضایعات زبانی همانند ماکروگلوسیا، تیروئید زبانی، میکروگلوسیا، لوزه زبانی، زبان جغرافیایی، زبان شیاردار، زبان کنگره دار، گلوسیت رومبویید میانی، زبان مودار، توده های خوش خیم و بدخیم، زخم ها، ضایعات عروقی و ضایعات سفید و قرمز ثبت شد.
یافته ها: یافته های حاصل از این مطالعه بیان می دارد که در کل، 540 نفر (270 دختر و 270 پسر) در مطالعه شرکت کردند. زبان باردار در 3/33% موارد و ضایعاتی چون میکروگلوسی، ضایعات اگزوفیتیک و گلوسیت لوزی شکل زبان در 2/0% بیماران مشاهده شد. زخم در هیچ موردی از افراد مورد مطالعه مشاهده نشد. تنها در مورد زبان مودار (004/0p =) رابطه ی معناداری با جنس مشاهده شد. در مابقی ضایعات تفاوت فراونی ضایعه در بین دو جنس معنادار (05/0p <) نبوده است.
نتیجه گیری: زبان باردار بیشترین فراوانی و ضایعاتی چون میکروگلوسی، ضایعات اگزوفیتیک و گلوسیت لوزی شکل زبان، کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. شیوع بیشتر ضایعات در دو جنس تفاوت معناداری نداشت، به جز زبان مودار که در پسرها بیشتر گزارش شد.
کلیدواژه‌ها
ضایعات زبانی؛ شیوع؛ مازندران
اصل مقاله

مقدمه

زبان به عنوان قسمت مهمی از حفره دهان همواره مورد توجه می‌باشد.(1) زبان یک عضو ماهیچه ای دارای اپیتلیوم اختصاصی در سطح پشتی و پوشش غیر کراتینیزه در سطح شکمی آن است.(2) در زبان، اجزای مختلفی همچون غدد بزاقی فرعی، سلولهای چربی و اعضای لنفوئیدی وجود دارد که هر یک می توانند منشاء بروز ضایعات خوش خیم و بدخیم باشد.(3) در این میان تعدادی از این ناهنجاری ها به عنوان تغییرات طبیعی نامیده می شوند و معمولا بدون علامت هستند.(4)

ضایعات مخاط دهان جزء اولین علائم بسیاری از بیماریهای سیستمیک است که ضایعات زبانی مهمترین آنهاست.(5) زبان در واقع تحت تأثیر ضایعات نئوپلاستیک یا غیر نئوپلاستیک قرار می‌گیرد که این ضایعات می‌توانند خوش خیم یا بدخیم باشند.(6) ضایعات بدخیم زبان حدود ۳۰ درصد از کل سرطان‌های دهانی را تشکیل می‌دهند اما شیوع آنها در مناطق مختلف متفاوت است.(7)

ضایعات زبانی در دو دسته مادرزادی و اکتسابی طبقه‌بندی می‌شوند که ماکروگلوسیا، تیروئید زبانی، میکروگلوسیا و لوزه زبانی جز ضایعات مادرزادی و زبان جغرافیایی، زبان شیاردار، زبان کنگره دار، گلوسیت رومبویید میانی، زبان مودار، توده ها، زخم ها و ضایعات سفید و قرمز جز ضایعات اکتسابی محسوب می شوند.(10-8) هرگونه اختلال ظاهری در زبان می تواند به نگرانی بیمار و خانواده اش، مشکلات تغذیه ای و روحی منجر شود.(11) لذا شناسایی این موارد و تعیین شیوع آنها می تواند در درمان و رفع نگرانی کمک کننده باشد.

مطالعات اپیدمیولوژیک میزان شیوع متفاوتی از ضایعات زبانی را در جمعیت های مختلف جهان نشان می دهند که می تواند به علت فاکتورهای نژادی، فرهنگی، جنس، سن، عادات تغذیه ای و ... باشد.(13و12) به طور مثال در تحقیقی شیوع ضایعات مخاط دهان در کل افراد جامعه ۵ تا ۱۵ درصد و در افراد سالمند ۴۷ درصد بیشتر از نمونه های جوان گزارش شده است.(14)

آگاهی از این موارد و در دست داشتن یک سری اطلاعات پایه برای برنامه ریزی های سلامت دهان لازم است و اهمیت بالینی و درمانی برای ارائه دهندگان خدمات بهداشتی دارد. لذا با توجه به تنوع بالای پراکندگی جغرافیایی ضایعات زبان، هدف از این مطالعه تعیین فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان شهر ساری بود.

مواد و روش‌ها

این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی بود و در بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر ساری در سال 1398 انجام گرفت. حجم نمونه بر اساس مطالعه مجابی و همکاران(15)، با اطمینان 95 درصد و دقت 04/0 با توجه به شیوع ضایعات زبان (3/0P=) با استفاده از فرمول آماری، ۵۰۵ نفر بدست آمد. از 24 دبیرستان ناحیه یک، 4 مدرسه دخترانه و 4 مدرسه پسرانه (جمعا 8 دبیرستان از منطقه یک) و از 28 دبیرستان ناحیه دو، 5 مدرسه دخترانه و 5 مدرسه پسرانه (جمعا 10 دبیرستان از منطقه دو) بصورت تصادفی انتخاب شد. در هر مدرسه از هر مقطع یک کلاس بصورت تصادفی انتخاب و از هر کلاس نیز 10 نفر بصورت تصادفی انتخاب و معاینه شدند.

قبل از معاینه رضایت شفاهی از بیمار گرفته شد. معیارهای خروج از مطالعه شامل افرادی که هر گونه بیماری سیستمیک داشتند و نیز کسانی که آنتی بیوتیک یا داروهای ضد قارچی را در سه ماه گذشته مصرف نمودند، بود. در رابطه با وجود یا عدم وجود بیماری در افراد و یا مصرف داروها توسط دانش آموزان، خوداظهاری آنان در این رابطه در چک لیست ثبت می شد.

مشخصات دموگرافیک بیمار شامل سن، جنس، مصرف سیگار و الکل ثبت گردید و نوع ضایعات زبانی در چک لیست از قبل طراحی شده ثبت شد. تمامی معاینات توسط متخصصین بیماری های دهان و دندان، مطابق با اصول معاینه سیلورمن با آینه دندانی، پروب، چراغ قوه و آبسلانگ با مشاهده مستقیم سطوح پشتی، شکمی و طرفی زبان انجام گرفت. چنانچه دانش آموزی قادر به حرکات زبان جهت مشاهده سطوح طرفی و شکمی زبان نبود از گاز استریل با کمک دندانپزشک برای معاینه این سطوح استفاده می شد و ضایعات زبانی (ماکروگلوسیا، تیروئید زبانی، میکروگلوسیا، لوزه زبانی، زبان جغرافیایی، زبان شیاردار، گلوسیت رومبویید میانی، زبان مودار، توده های زبانی، زخم ها، ضایعات عروقی و ضایعات سفید و قرمز) ثبت شد. در رابطه با تشخیص ماکروگلوسیا و میکروگلوسیا، اندازه ی زبان در مقایسه با فکین ملاک تشخیص قرار می گرفت. در این مطالعه موج دار بودن و یا کنگره ای شدن طرفین زبان نیز به عنوان موارد ماکروگلوسیا در نظر گرفته شد.

اطلاعات بدست آمده توسط نرم افزار آماری SPSS با ویرایش 16 و آزمون های آماری Chi-square و Fisher’s Exact مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و P کمتر از 05/0 بعنوان معنی دار در نظر گرفته شد.

یافته ها

در این مطالعه، تعداد 540 دانش آموز از نواحی 1 و 2 مدارس دبیرستانی ساری انتخاب شدند. این دانش آموزان از 10 مدرسه مختلف از این نواحی در نظر گرفته شدند. از کلیه این مدارس، تعداد 270 دانش آموز دختر و 270 دانش آموز پسر در نظر گرفته شد. ویژگیهای دموگرافیک این دانش آموزان را در جدول 1 مشاهده می­نمایید. با توجه به نتایج به دست آمده از این جدول می­توان مشاهده نمود که از هر پایه تحصیلی به تعداد 180 دانش آموز در نظر گرفته شد. علاوه بر این فراوانی دانش آموزان در هر گروه جنسیتی برابر بود. تنها در یک دانش آموز کاهش پلاکت مشاهده گردید. علاوه بر این کم کاری تیروئید تنها در یک دانش آموز مشاهده گردید. تنها یک دانش آموز داروی مصرفی از نوع کورتون داشت. بدلیل اینکه 3 دانش آموز مذکور با وجود بیماری سیستمیک و مصرف دارو، در معاینه از زبان نرمال بودند و هیچ ضایعه و وضعیت غیرنرمالی نداشتند از مطالعه کنار گذاشته نشدند.

بررسی فراوانی ضایعات زبانی بررسی گردید و این ضایعات را به تفکیک فراوانی در جدول 2 مشاهده می نمایید. با توجه به نتایج این جدول می توان مشاهده نمود که بیشترین فراوانی ضایعه زبانی در این دانش آموزان مربوط به زبان باردار (3/33 درصد) بود و ضایعات زبانی دیگر شامل میکروگلوسی و گلوسیت لوزی شکل فراوانی برابر با 2/0 درصد داشتند، ضایعه زبانی زخم در هیچ یک از دانش آموزان مشاهده نگردید.

برای بررسی همگونی توزیع فراوانی ضایعات دهانی به تفکیک جنس از آزمون کای دو پیرسون و یا آزمون دقیق فیشر (با توجه به فراوانی مورد انتظار خانه های جدول) استفاده نمودیم. نتایج این آزمون را در جدول 3 مشاهده می­نمایید. با توجه به نتایج به دست آمده از این جدول می توان مشاهده کرد که فراوانی ضایعات زبان جغرافیایی، زبان باردار، میکروگلوسی، ضایعه اگزوفیتیک، زبان شیاردار، گلوسیت لوزی شکل، زبان جغرافیایی و شیاردار، ماکروگلوسی و پلاک سفید در بین دانش آموزان دختر و پسر یکسان بود (05/0<P). اما با توجه به نتایج به دست آمده از این جدول فراوانی زبان مودار در بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری از نظر آماری با یکدیگر داشت (004/0=P). با توجه به نتایج می­توان مشاهده نمود که فراوانی زبان مودار در بین پسران بسیار شایع تر از دختران بود، به طوریکه فراوانی زبان مودار در دانش آموزان پسر 7/1 درصد مشاهده گردید، در حالی که در دانش آموزان دختر میزان فراوانی این ضایعه برابر با صفر بود.

جدول 1 : توزیع فراوانی ویژگیهای دموگرافیک دانش آموزان

متغیر

دسته بندی

(درصد) تعداد

پایه تحصیلی

10

(3/33) 180

11

(3/33) 180

12

(3/33) 180

جنس

دختر

(0/50) 270

پسر

(0/50) 270

سیستمیک

کاهش پلاکت

(2/0) 1

کم کاری تیروئید

(2/0) 1

داروی مصرفی

کورتون

(2/0) 1

 

 

 

 

جدول 2 : توزیع فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان (540n=)

نوع ضایعه دهانی

(درصد) تعداد

زبان جغرافیایی

(8/2) 15

زبان باردار

(3/33) 180

میکروگلوسی

(2/0) 1

ضایعه اگزوفیتیک

(4/0) 2

زبان شیاردار

(9/11) 64

زبان مودار

(7/1) 9

گلوسیت لوزی شکل

(2/0) 1

زخم

(0/0) 0

جغرافیایی و شیار دار

(9/0) 5

ماکروگلوسی

(4/9) 51

پلاک سفید

(8/0) 4

پیگمانتاسیون

(1/9) 26

آتروفی قدام زبان

(1/4) 22

انکیلوگلوسیا

(8/2) 15

آتروفی در سطح دورسال زبان

(9/0) 5


جدول 3 : توزیع فراوانی ضایعات زبانی به تفکیک جنسیت دانش آموزان

نوع ضایعه زبانی

وضعیت

جنسیت

P-value

پسر

دختر

زبان جغرافیایی

ندارد

(0/97) 262

(3/97) 263

a79/0

دارد

(9/2) 8

(5/2) 7

زبان باردار

ندارد

(4/64) 174

(8/68) 186

a 273/0

دارد

(5/35) 96

(1/31) 84

میکروگلوسی

ندارد

(6/99) 269

(0/100) 270

b 0/1

دارد

(3/0) 1

(0/0) 0

ضایعه اگزوفیتیک

ندارد

(0/100) 270

(6/99) 269

b 0/1

دارد

(0/0) 0

(7/0) 2

زبان شیاردار

ندارد

(7/87) 237

(5/88) 239

a 79/0

دارد

(2/12) 33

(4/11) 31

زبان مودار

ندارد

(6/96) 261

(0/100) 270

b *004/0

دارد

(3/3) 9

(0/0) 0

گلوسیت لوزی شکل

ندارد

(6/99) 269

(0/100) 270

b 0/1

دارد

(3/0) 1

(0/0) 0

جغرافیایی و شیاردار

ندارد

(8/98) 267

(2/99) 268

b 0/1

دارد

(1/1) 3

(7/0) 2

ماکروگلوسی

ندارد

(3/44) 239

(3/46) 250

a 106/0

دارد

(7/5) 31

(7/3) 20

پلاک سفید

ندارد

(8/49) 269

(6/49) 268

b 0/1

دارد

(2/0) 1

(4/0) 2

(a آزمون دقیق فیشر           (b آزمون کای دو

 

 


بحث

با توجه به پیشرفت روزافزون علوم و از جمله علم پزشکی، انسان همواره بدنبال راهی برای مقابله با مشکلات و ناهنجاری های جسمی خود برآمده و با رفع این مشکلات، زندگی بهتر و راحت تری را برای خود فراهم آورده است. در این میان تعدادی از این ناهنجاری ها به عنوان تغییرات طبیعی نامیده می شوند و معمولا بدون علامت هستند. البته گاهی با درد و سوزش بروز می کنند که ممکن است بیمار را از نظر روانی، جسمی و رفتاری دچار مشکل کند. آگاهی دادن به بیمار در این رابطه اهمیت ویژه ای دارد.

هدف از این مطالعه، تعیین فراوانی ضایعات زبانی در دانش آموزان مقطع متوسطه دوم در شهر ساری در سال 1398 بوده است. این جمعیت بدین علت انتخاب شدند که به لحاظ سنی (18-15 سال) در دوره ای از بلوغ بودند که آنومالی های رشدی تکاملی از لحاظ بالینی قابل مشاهده بود و عوامل مداخله گر نیز کمتر در این افراد وجود داشت.

زبان به عنوان قسمت مهمی از حفره دهان همواره مورد توجه است. مخاط اختصاصی پوشاننده زبان گاهی اوقات به عنوان پنجره ای بر روی اختلالات سیستمیک باز می شود. مطالعات اپیدمیولوژی میزان شیوع متفاوتی از ضایعات زبانی را در جمعیت های مختلف جهان نشان می دهند.

یافته های حاصل از این مطالعه بیان می دارد که زبان باردار با 3/33 درصد بیشترین فراوانی و ضایعاتی چون میکروگلوسی و گلوسیت لوزی شکل زبان با 2/0 درصد کمترین فراوانی را به خود اختصاص دادند. زخم در هیچ موردی از افراد مورد مطالعه مشاهده نشد که میتواند به دلیل دردناک بودن ضایعات زخمی، مراجعه به دندانپزشک و درمان سریعتر آن صورت پذیرفته باشد. ضایعه ی زبان مودار به طور معنی داری در مردان بیشتر مشاهده شد.

مطالعات مختلفی به بررسی شیوع ضایعات زبانی در جوامع مختلف پرداختند. برای مثال Hussein و همکاران(16) به بررسی شیوع ضایعات زبانی پرداختند. آن ها بیان کردند که شیوع ضایعات دهانی در بین کودکان 4/47 درصد بود که تفاوت معنی داری بین شیوع مردان (6/46 درصد) و زنان (53 درصد) وجود نداشت. شیوع آن در کودکان 12 ساله (50 درصد) نسبت به کودکان 6 ساله (2/44 درصد) بیشتر بود. شایع ترین تشخیص ها نیز شامل پیگمانتاسیون های نژادی (8/16 درصد)، زبان شیاردار (6/14 درصد) و هماتوم (5/53 درصد) بود. مطالعه ی آن ها در برخی یافته ها متفاوت و در برخی دیگر مشابه مطالعه ی حاضر می باشد. در مطالعه ی آن ها همانند مطالعه حاضر شیوع ضایعات در دو جنس تقریبا مشابه هم بوده است. اما در مقابل در مورد شایع ترین ضایعه ی مشاهده شده تفاوت وجود داشت. این تفاوت می تواند به دلیل تفاوت در سن جامعه آماری دو مطالعه باشد. مطالعه ی آن ها بر روی دانش آموزان کلاس اول و ششم بود در حالیکه در مطالعه ی حاضر جمعیت مورد مطالعه در مقطع دبیرستان بودند. به علاوه عوامل نژادی نیز میتواند بر نتایج مطالعات تاثیر گذار بوده باشد. البته در مورد دومین ضایعه مشاهده شده اتفاق نظر دو مطالعه با درصد فراوانی های تقریبا مشابه، زبان شیاردار است.

Ferrés و همکاران(17) به بررسی شیوع انکیلوگلوسیا در اسپانیا پرداختند. آن ها بیان کردند که 302 نوزاد مشکل شیرخوردن داشتند که 171 مورد (15 درصد) انکیلوگلوسیا (60 دختر و 111 پسر) تشخیص داده شد و شایعترین (6/59 درصد) نوع آن، درجه 3 آنکیلوگلوس بود. در مقایسه ی دو مطالعه باید بیان نمود از آنجا که هدف مطالعه ی حاضر تعیین فراوانی ضایعات زبانی بوده و به طور اختصاصی روی انکیلوگلوسیا تمرکز نکرده بود، لذا طبقه بندی شدت انکیلوگلوسیا صورت نگرفت. اما شیوع آن نسبت به مطالعه ما بیشتر بود. در مطالعه حاضر، شیوع 8/2 درصدی گزارش شده است که این تفاوت می تواند ناشی از تفاوت های اپیدمیولوژیک و جامعه شناختی دو بررسی مذکور باشد.

Bhattacharya و همکاران(18) به بررسی شیوع و آگاهی از ضایعات زبان در یک جمعیت هندی پرداختند. آن ها بیان کردند که شیوع ضایعات زبانی 75/13 درصد بود. اکثر ضایعات در پشت زبان قرار داشتند و با سن، جنس، عادت و وضعیت سیستمیک مرتبط نبودند. همچنین بیان شد که عدم آگاهی کامل ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در شخص و علت ایجاد این ضایعات می تواند از محدودیت های این مطالعه باشد.

ربیعی و همکاران(19) به بررسی شیوع آنومالی های زبان در کودکان مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی شهر رشت پرداختند. آن ها بیان کردند که شیوع زبان جغرافیایی 4/5 درصد، زبان شیاردار 3/4 درصد، انکیلوگلوسیای کامل 8/3 درصد، انکیلوگلوسیای پارسیل 2/3 درصد و گلوسیت رومبوئید میانی 5/0 درصد می باشد. همچنین بین بروز زبان شیاردار، زبان جغرافیایی و انکیلوگلوسیای پارسیل همزمان با یکدیگر و نمایش آن در والدین و وجود رابطه ی خویشاوندی والدین در این مطالعه ارتباط معنی داری یافت شد. عدم بررسی دقیق ژنتیکی از جمله محدودیت های این مطالعه بود. مطالعه ی آن ها در زمینه ی فراوانی شایعترین ضایعه ی مشاهده شده با مطالعه ی حاضر متفاوت است که می تواند به دلیل تفاوت در سن و تفاوت های قومیتی باشد. همچنین مطالعه ی آن ها بر روی مراجعین به دانشکده دندانپزشکی صورت گرفت، در حالیکه مطالعه ی حاضر در مدرسه انجام شده است. این موضوع بدین جهت اهمیت دارد که شاید بسیاری از بیماران برای درمان بیماری خود به دانشکده دندانپزشکی مراجعه نکنند. لذا یافته های حاصل از پژوهش حاضر معتبرتر می باشد.

برهان مجابی و همکاران(20)به بررسی شیوع ضایعات زبانی در دانش آموزان شهر قزوین پرداختند. این مطالعه در سال 89-1388 بصورت توصیفی- مقطعی با تکنیک معاینه و مصاحبه بر روی 2000 دانش آموز دبیرستان شهر قزوین انجام شد. در مطالعه آنها زبان شیاردار با 8/11 درصد بالاترین شیوع را به خود اختصاص داد و در مطالعه ما زبان شیاردار دومین ضایعه شایع مشاهده شده بود. ضایعات بعدی به ترتیب شیوع شامل زبان جغرافیایی، ماکروگلوسی، انکیلوگلوسی، زبان مودار، گلوسیت لوزی شکل میانی بود. تعداد کل افراد دارای ضایعه زبانی 592 نفر (3/30 درصد) بود که 54 درصدآن پسر و 46 درصد دختر بودند و از لحاظ آماری این اختلاف معنی دار بود. محدود بودن جامعه آماری به بازه سنی خاصی را می توان از محدودیت های این مطالعه بر شمرد. همچنین در مورد کمترین فراوانی ضایعات زبانی بین مطالعه ی آن ها و مطالعه ی حاضر تشابه هایی وجود دارد اما در مورد بیشترین ضایعه مشاهده شده تفاوت وجود دارد که این تفاوت ها می تواند به دلیل فاکتورهای نژادی، فرهنگی، جنس، سن، عادات تغذیه ای و در کل وضعیت سلامت عمومی باشد.

میزان فراوانی زبان شیار دار در مطالعه حاضر 8/12 درصد بود. این میزان با فراوانی 4/11 درصدی در کشور مصر در مطالعه ی Darwazeh و همکاران(21) مشابه بود. همچنین با فراوانی 7/15 درصد که توسط Sedano و همکاران(22) ارائه شد، تقریبا نزدیک است. اما با شیوع 1/21 درصدی گزارش شده توسط Kovac و همکاران(23) در اسلوونی متفاوت و کمتر است.

در مطالعه ما شیوع زبان شیاردار در دو جنس تفاوت معناداری نداشت که این یافته با نتایج مطالعه ی Darwazeh و همکاران(21) در مصر و Mathew  و همکاران(24) در هند مطابقت ندارد. اما شیوع بیشتر ضایعات زبانی در مطالعه Ugar-Cankal و همکاران(25) در مصر همانند مطالعه حاضر ارتباط معنی داری با جنس نشان نداد.

شیوع زبان جغرافیایی در مطالعه ما 7/3 درصد برآورد گردید. این شیوع کمتر از شیوع 5/8 درصدی بیان شده توسط Salonen و همکاران(26) در سوئد و بیشتر از 2/2 درصد Koay و همکاران(27)در مالزی، 8/1 درصدی UgarCankal و همکاران(25) در ترکیه، و 84/0 درصد Mathew و همکاران(24) در هند می باشد. همچنین تقریبا مشابه با شیوع بیان شده 8/4 درصد توسط Darwazeh و همکاران(21) در مصر بود.

در مطالعه ما تفاوت معناداری بین دو جنس در مورد این ضایعه گزارش نشده است که این نتیجه با یافته Balog و همکاران(28) متفاوت بود، در مطالعه Balog و همکاران شیوع زبان جغرافیایی بطور معناداری در پسرها بیشتر گزارش شده است. در مقابل مطالعه ی Jainkittivong و همکاران(29) و Darwazeh و همکاران(21)، شیوع زبان جغرافیایی را در دخترها بیشتر گزارش کرده اند که این یافته نیز با مطالعه حاضر مطابقت ندارد. طبیعت گذرا و تفاوت های نژادی توضیح دهنده این اختلافات میتواند باشد.

نتیجهگیری

یافته های حاصل از این مطالعه بیان می دارد که زبان باردار بیشترین فراوانی و ضایعاتی چون میکروگلوسی، و گلوسیت لوزی شکل زبان کمترین فراوانی را در جامعه مورد مطالعه ما به خود اختصاص دادند. شیوع بیشتر ضایعات در دو جنس تفاوت معناداری نداشته است به جز زبان مودار که در پسرها بیشتر گزارش شده است. با توجه به نتایج مطالعه و فراوانی ضایعات، رعایت بهداشت دهان و تمیز کردن زبان نیز بایستی مورد توجه قرار گرفته و آموزش داده شود.

تشکر و قدردانی

این مطالعه حاصل پایان نامه دانشجویی با کد 2546 از دانشگاه علوم پزشکی مازندران می باشد. بدینوسیله از کلیه کسانی که در انجام این مطالعه مشارکت داشته اند به ویژه آموزش و پرورش ناحیه یک و دو شهرستان ساری، اولیائ مدارس و دانش آموزان که همگی در انجام این پروژه یاری رساندند، تقدیر می نمایم.

مراجع
  1. Neville BW, Day TA. Oral cancer and precancerous lesions. CA Cancer J Clin 2002; 52(4):195-215.
  2. Reamy BV, Derby R, Bunt CW. Common tongue conditions in primary care. Am Fam Physician 2010; 81(5):627-34.
  3. Huang B, Wu J, Zhang D,Li N. Tongue shape classification by geometric features. Informat Sci 2010; 180(2):312-24.
  4. Jahanbani J, Morse DE, Alinejad H. Prevalence of oral lesions and normal variants of the oral mucosa in 12 to 15-year-old students in Tehran, Iran. Arch Iran Med 2012; 15(3):142-5.
  5. Bagan J, Sarrion G, Jimenez Y. Oral cancer: clinical features. Oral Oncol 2010; 46(6):414-7.
  6. Almangush A, Bello IO, Keski-Säntti H, Mäkinen LK, Kauppila JH, Pukkila M, et al. Depth of invasion, tumor budding, and worst pattern of invasion: prognostic indicators in early‐stage oral tongue cancer. Head Neck 2014; 36(6):811-8.
  7. Patil S, Kaswan S, Rahman F, Doni B. Prevalence of tongue lesions in the Indian population. J Clin ExpDent 2013; 5(3):e128-32.
  8. Topouzelis N, Iliopoulos C, Kolokitha OE. Macroglossia. Int Dent J 2011; 61(2):63-9.
  9. Ebrahimi H, Pourshahidi S, Tadbir AA, Shyan SB. The relationship between geographic tongue and stress. Iran Red Crescent Med J 2010; 12(3):313-5.
  10. Goregen M, Miloglu O, Buyukkurt MC, Caglayan F, Aktas AE. Median rhomboid glossitis: a clinical and microbiological study. Eur J Dent 2011; 5(4):367-72.
  11. Shamloo N, Lotfi A, Motazadian HR, Mortazavi H, Baharvand M. Squamous cell carcinoma as the most common lesion of the tongue in Iranians: a 22-year retrospective study. Asian Pac J Cancer Prev 2016; 17(3):1415-9.
  12. Garcia‐Pola Vallejo M, Martinez Diaz‐Canel A, Garcia Martin J, Gonzalez GarciaM. Risk factors for oral soft tissue lesions in an adult Spanish population. Community Dent Oral Epidemiol 2002; 30(4):277-85.
  13. Shulman J, Carpenter W. Prevalence and risk factors associated with geographic tongue among US adults. Oral Dis 2006; 12(4):381-6.
  14. Raman P, Krithika C, Anandi M, Kanmani P, Kannan A, Raghuram P. Prevalence of tongue lesions in tobacco and non-tobacco users of OPD, SRM dental college, chennai: a cross-sectional study. Int J Adv Health Sci 2015; 1(10):1-5.
  15. Jessri M, Mawardi H, Farah CS, Woo SB. White and red lesions of the oral mucosa. Contempor Oral Med 2017; 16(1):1-42.
  16. Hussein AA, Darwazeh AM, Al-Jundi SH. Prevalence of oral lesions among Jordanian children. Saudi J Oral Sci 2017; 4(1):12-7.
  17. Ferrés-Amat E, Pastor-Vera T, Rodriguez-Alessi P, Mareque-Bueno J, Ferrés-Padró E. The prevalence of ankyloglossia in 302 newborns with breastfeeding problems and sucking difficulties in Barcelona: a descriptive study. Eur J Paediatr Dent 2017; 18(4):319-25.
  18. Bhattacharya PT, Sinha R, Pal S. Prevalence and subjective knowledge of tongue lesions in an Indian population. J Oral Biol Craniofac Res 2016; 6(2):124-8
  19. Rabiee M, Mousavi SA, Najafi S. Prevalence of tongue anomalies in children referred to Guilan faculty of dentistry, Rasht. Iran J Pediatr Dent 2016; 11(2):43-50.
  20. Borhanmojabi K, Araghi S, Jamshidi L, Dastanboo F. The prevalence of tongue lesions among Qazvin high school students. Res Dent Sci 2012; 9(2):100-4.
  21. Darwazeh AM, Almelaih AA. Tongue lesions in a Jordanian population. Prevalence, symptoms, subject's knowledge and treatment provided. Med Oral Patol Oral Cir Bucal 2011; 16(6):745-9.
  22. Sedano HO, Freyre IC,De la Garza ML, Franco CM, Hernandez C, Montoya ME, et al. Clinical oral dental abnormalities in Mexican children. Oral Surg Oral Med Oral Patol 1989; 68(3):300-11.
  23. Kovac-Kovacic M, SkalericU. The prevalence of oralmucosal lesions in a population in Ljubljana, Slovenia. J Oral Pathol Med 2000; 29(7):331-5.
  24. 24   Mathew AL, Pai KM, Sholapurkar AA, Vengal M. The prevalence of oral mucosal lesions in patients visiting a dental school in Southern India. Indian J Dent Res 2008; 19(2):99-103.
  25. Ugar-Cankal D, Denizci S, Hocaoglu T. Prevalence of tongue lesions among Turkish Schoolchildren. Saudi      Med J 2005; 26(12):1962-7.
  26. Lars Salonen,Tony Axéll ,Leif Helldén. Occurrence of oral mucosal lesions, the influence of tobacco habits and an estimate of treatment time in an adult Swedish population.Journal of Oral Pathology and Medicine 1990;19(4):170-176
  27. Koay CL, Lim JA, Siar CH. The prevalence of tongue lesions in Malaysian dental outpatients from the Klang Valley area. Oral Dis 2011; 17(2):210-6.
  28. Vörös-Balog T, Dombi C, Vincze N, Bánóczy J. Epidemiologic survey of tongue lesions and analysis of the etiologic factors involved. Fogorv Sz 1999; 92(5):157-63.
  29. JainkittivongA, Aneksuk V, Langlais RP. Oral mucosal conditions in elderly dental patients. Oral Dis 2002; 8(4):218-23.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,825
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 567